როგორ ხდება დოკუმენტების დამოწმება საქართველოში გამოსაყენებლად

1. შესავალი

უცხო ქვეყნების ხელისუფლების მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე გამოსაყენებლად გაცემული ან გაცემული დოკუმენტები საჭიროებს დამოწმებას აპოსტილის დამაგრებით ან ლეგალიზებით.

2. აპოსტილი

აპოსტილი არის ფრანგული სიტყვა და ნიშნავს სერთიფიკატს. ეს არის უბრალოდ სპეციალიზებული სერთიფიკატი, რომელიც თან ერთვის ორიგინალ დოკუმენტს, რათა დაადასტუროს მისი ლეგიტიმური და ავთენტური. თითოეული ქვეყანა დანიშნავს იმ ორგანოს (ერთს ან მეტს), რომელსაც აქვს უფლება გამოსცეს აპოსტილი. როგორც წესი და თითოეული ქვეყნიდან გამომდინარე, ეს შეიძლება იყოს ნოტარიუსების, საგარეო საქმეთა დეპარტამენტის, იუსტიციის დეპარტამენტის დეკანი და ა.შ. ვებგვერდი კონვენციაში ჩამოთვლილია ყველა კომპეტენტური ორგანო თითოეულ ქვეყანაში.

აპოსტილი ადასტურებს არა დოკუმენტის შინაარსს, არამედ მის წარმოშობას, ანუ უფლებამოსილი ორგანოს ხელმოწერისა და ბეჭდის ნამდვილობას, აგრეთვე მის შესაძლებლობას, გასცეს იგი ამ ქვეყნის სამართლებრივი სისტემის ფარგლებში.

აპოსტილები ხელმისაწვდომია იმ ქვეყნებში, რომლებმაც ხელი მოაწერეს 1961 წლის ჰააგის კონვენციას უცხოური საჯარო დოკუმენტების ლეგალიზაციის მოთხოვნის გაუქმების შესახებ, რომელიც ცნობილია როგორც ჰააგის კონვენცია. ჰააგის კონვენცია ითვალისწინებს საჯარო (მათ შორის, ნოტარიულად დამოწმებული) დოკუმენტების გამარტივებულ სერტიფიცირებას, რომელიც გამოიყენება კონვენციის წევრ ქვეყნებსა და ტერიტორიებზე.

აპოსტილის კონვენცია გამოიყენება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ დოკუმენტის წარმოშობის ქვეყანა და ის, რომელშიც ის გამოყენებული იქნება, ხელმომწერ ნაწილს წარმოადგენს.

ამჟამად კონვენციაში 121 ქვეყანაა ჩართული და ეს რიცხვი თითქმის ყოველწლიურად იზრდება. წევრი ქვეყნების სია, ისევე როგორც ნებისმიერი შეზღუდვა, რომელიც გამომდინარეობს ზოგიერთი წევრის წინააღმდეგობის გამო, სხვების მიერთებასთან დაკავშირებით, შეგიძლიათ იხილოთ კონვენციის ოფიციალურ ვებგვერდზე (www.hcch.net). საქართველო ჰააგის კონვენციის წევრია 2007 წლიდან. 

აპოსტილები, როგორც წესი, გაიცემა მოთხოვნის იმავე დღეს (თუ მოთხოვნილი იქნება პირადად გამცემ ოფისში) და ფასი განსხვავდება ქვეყნების და აპოსტილური დოკუმენტის ტიპის მიხედვით, თუმცა ისინი იშვიათად ღირს 70 $-ზე მეტი.

მას შემდეგ, რაც დოკუმენტი დამოწმებულია აპოსტილით, ის მისაღებია საქართველოში გამოსაყენებლად.

3. ლეგალიზაცია

იმ ქვეყნებში, რომლებიც არ არიან ჰააგის კონვენციის წევრი, დოკუმენტებმა უნდა გაიარონ უფრო ჩართული პროცესი, რომელიც ცნობილია როგორც დოკუმენტების ავთენტიფიკაცია და ლეგალიზაცია. თქვენ ვერ შეძლებთ თქვენი დოკუმენტების გამოყენებას საქართველოში მათი ლეგალიზების გარეშე.

3.1. ავთენტიფიკაცია

დოკუმენტის ლეგალიზაციის პროცედურა შეიძლება დაიყოს ორ ეტაპად: პირველი ეტაპი არის შიდა ავთენტიფიკაციის პროცედურა, რომელსაც ახორციელებს დოკუმენტის გამცემი ქვეყნის კომპეტენტური ორგანოები და მეორე - ავტორიზაციის პროცედურა, რომელსაც ახორციელებს დანიშნულების ქვეყნის საკონსულო ოფიცერი. მაგალითად, კანადაში გაცემული დოკუმენტის საქართველოში გამოსაყენებლად კანადის კომპეტენტური ორგანოების მიერ უნდა განხორციელდეს ავთენტიფიკაციის ზოგიერთი პროცედურა (შიდა პროცედურები) და საბოლოო ეტაპზე დოკუმენტი უნდა წარედგინოს კანადაში საქართველოს საკონსულო ოფისს ავთენტიფიკაციისთვის. (საკონსულო ლეგალიზაცია).

შიდა ლეგალიზაციის პროცედურები განსხვავდება ქვეყნების მიხედვით და დამოკიდებულია კონკრეტული ქვეყნის კანონმდებლობაზე. პროცესი შეიძლება იყოს ერთი ან მრავალსაფეხურიანი, რაც ნიშნავს, რომ დოკუმენტი უნდა წარედგინოს ერთ ან რამდენიმე სახელმწიფო ორგანოს შიდა საკანონმდებლო პროცედურების დასრულების მიზნით. ავთენტიფიკაცია ჩვეულებრივ იწყება შესაბამისი მხარის მიერ დოკუმენტზე ხელმოწერით და ნოტარიულად დამოწმებით. შემდეგ შესაბამისი სამთავრობო უწყება ამოწმებს ნოტარიუსს და საბოლოოდ ამოწმებს დოკუმენტს.

3.2. ლეგალიზაცია

დოკუმენტის ავთენტიფიკაციის შემდეგ, ის უნდა იყოს დამოწმებული უცხოური იურისდიქციის მიერ იქ მოქმედი. ეს პროცესი, რომელსაც ლეგალიზაციას უწოდებენ, ჩვეულებრივ ხდება ქვეყნის საელჩოში ან საკონსულოში და შეიძლება ჩაითვალოს ავტორიზაციის პროცესის საბოლოო ნაბიჯად.

თითოეულ ქვეყანას ასევე აქვს მტკიცების საკუთარი სტანდარტები. მას შემდეგ, რაც დოკუმენტები უკვე გავლილი იქნება და შესაბამის უცხო ქვეყანაში შიდა ლეგალიზაციის პროცედურები დასრულდება, დოკუმენტები უნდა დაკანონდეს საქართველოს საკონსულოში. საკონსულო ლეგალიზაცია ხდება ნებისმიერი დაინტერესებული პირის განცხადების საფუძველზე, განცხადების შეტანიდან 10 სამუშაო დღის ვადაში.

განმცხადებელს შეუძლია მომსახურების მიღება საკონსულოში პირადად ან ფოსტით მისვლით;

წარსადგენი დოკუმენტების სია:

• გაგზავნეთ ონლაინ განაცხადი და ატვირთეთ ყველა დოკუმენტი ოფიციალურ ვებსაიტზე: https://www.geoconsul.gov.ge/ka/register/visit
• დაბეჭდილი და ხელმოწერილი განაცხადის ფორმა;
• ლეგალიზებული დოკუმენტი;
• განმცხადებლის პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტი (პასპორტი ან პირადობის მოწმობა);
• რწმუნებულის მიერ ლეგალიზაციის მოთხოვნის შემთხვევაში – მინდობილობის ფორმა და მინდობილობის მოქმედი პირის პირადობის მოწმობა;
• თუ თქვენ იმყოფებით სხვა ქვეყანაში, რომლის მოქალაქეც არ ხართ, მაშინ ლეგალიზაციისთვის აუცილებელია ამ ქვეყანაში თქვენი კანონიერი ყოფნის დამადასტურებელი დოკუმენტი (მაგ. ვიზა, ბინადრობის ნებართვა და ა.შ.) საკონსულო მოსაკრებლის გადახდის ქვითართან ერთად.

განმცხადებელს შეიძლება უარი ეთქვას ლეგალიზაციაზე, თუ:

• წარმოდგენილია მხოლოდ ლეგალიზებული დოკუმენტის თარგმანი;
• წარდგენილი დოკუმენტები ან აქტები ლეგალიზაციას არ ექვემდებარება;
• ლეგალიზაციისთვის წარდგენილი დოკუმენტი არ არის სრული;
• ლეგალიზაციისთვის წარდგენილი დოკუმენტი საჭიროებს თარგმანს;
• ლეგალიზაციისთვის წარდგენილ დოკუმენტში ბეჭედი ან ხელმოწერა ან არ არსებობს ან არ შეესაბამება რეესტრში დაცულ ნიმუშს;
• ლეგალიზაციისთვის წარდგენილი დოკუმენტი ან აქტი არ არის გაცემული შესაბამისი საკონსულოს უფლებამოსილი ორგანოს მიერ;
• მომსახურების მისაღებად საჭირო საბუთები არ იყო წარდგენილი.

მომსახურების საფასური თითოეული დოკუმენტის ლეგალიზაციისთვის: 15 აშშ დოლარი ან მისი ექვივალენტი მასპინძელი ქვეყნის ვალუტაში.

ლეგალიზაცია და ავთენტიფიკაცია შეიძლება იყოს ძალიან შრომატევადი პროცესები და მოაქვს საკუთარი მოთხოვნები. ავთენტიფიკაციისა და ლეგალიზაციისთვის დოკუმენტების წარდგენამდე მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ შემდეგი:

• რა გადასახადებს მოიცავს?
• გადახდის რა ფორმას იღებენ სააგენტოები?
• საჭირო იქნება კურიერის მომსახურება? რა ფასად?
• რა არის მოსალოდნელი შემობრუნების დრო?
• გაეცანით მიმდინარე ადგილობრივი იურისდიქციის მოთხოვნებს;
• ვინაიდან თქვენ მოგიწევთ სამთავრობო სააგენტოსთან და საელჩოსთან განრიგის შედგენა წინასწარ დაგეგმოთ და წინასწარ გაითვალისწინოთ დაგვიანებები;
• გქონდეთ უშუალო კონტაქტი საქართველოს შესაბამის საკონსულოსთან (მათი საკონტაქტო ინფორმაცია მოცემულია ოფიციალურ ვებგვერდზე აქ) და წინასწარ დააზუსტეთ მათი მოთხოვნები.

4. არც აპოსტილი და არც ლეგალიზაცია

საქართველო ასევე არის მინსკის წევრი ქვეყანა სამოქალაქო, საოჯახო და სისხლის სამართლის საკითხებში იურიდიული დახმარებისა და სამართლებრივი ურთიერთობის შესახებ 1993 წელს. მინსკის კონვენციის თანახმად, წევრი ქვეყნის მოქალაქეებისთვის და ბინადრობის ნებართვის მქონე პირებისთვის საკმარისია მხოლოდ ნოტარიულად დამოწმებული დოკუმენტი. წარდგენილი და მოქმედი იყოს სხვა წევრ ქვეყანაში, რითაც თავიდან აიცილებთ აპოსტილისა და ლეგალიზაციის პროცედურებს. აპოსტილისა და ლეგალიზაციის პროცედურების თავიდან ასაცილებლად აუცილებელია მინსკის კონვენციის წევრი ქვეყანაც იყოს ჰააგის კონვენციის წევრი.

მინსკის კონვენციის წევრი ქვეყნებია:

• სომხეთის რესპუბლიკა
• აზერბაიჯანის რესპუბლიკა
• ბელორუსის რესპუბლიკა
• ყაზახეთის რესპუბლიკა
• ყირგიზეთის რესპუბლიკა
• მოლდოვას რესპუბლიკა
• რუსეთის ფედერაცია
• ტაჯიკეთის რესპუბლიკა
• თურქმენეთი
• უკრაინა
• უზბეკეთის რესპუბლიკა

5. დასკვნა

დოკუმენტი ექვემდებარება ლეგალიზაციას ან აპოსტილის სერთიფიკატს ან გათავისუფლებულია ავთენტიფიკაციის ნებისმიერი მოთხოვნისაგან.მაგიდა ქვემოთ ან საქართველოს საკონსულოს ოფიციალურ ვებგვერდზე აქ.

დამატებითი ინფორმაციისთვის გთხოვთ მოგერიდოთ დაგვიკავშირდით.