საქართველოში ბიზნესის კეთება ძალიან მარტივი და მიმზიდველია. საქართველო შესანიშნავი ადგილია ინვესტორებისა და კომპანიებისთვის მთელი მსოფლიოდან სტაბილური ეკონომიკური განვითარებით, ლიბერალური და თავისუფალ ბაზარზე ორიენტირებული ეკონომიკური პოლიტიკით, დაბალი საგადასახადო განაკვეთებით, მნიშვნელოვნად გამარტივებული ადმინისტრაციული პროცედურებით, კორუფციისა და ბიუროკრატიის დაბალი დონით, ლიცენზიების საგრძნობლად შემცირებული რაოდენობით და ნებართვები, კონკურენტუნარიანი მუშახელი, ენის ბარიერის ნაკლებობა, ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობა და წვდომა 2.3 მილიარდ სამომხმარებლო ბაზარზე მისი მყარი FTA ქსელის მეშვეობით, ევროკავშირისა და ჩინეთის ჩათვლით.

საქართველო არის გაეროს, ევროპის საბჭოს, მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის, შავი ზღვის ეკონომიკური თანამშრომლობის ორგანიზაციის, ევროპის უსაფრთხოებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციის, დემოკრატიული არჩევანის გაერთიანების, სუამ-ის დემოკრატიისა და ეკონომიკური ორგანიზაციის წევრი. განვითარებისა და აზიის განვითარების ბანკი.

საქართველოს შთამბეჭდავი პროგრესი ბიზნესგარემოს გაუმჯობესების კუთხით კარგად არის ასახული მთელ რიგ საერთაშორისო ინდექსებში. ქვეყანა განიხილება, როგორც პოლიტიკურად სტაბილური, კორუფციისგან თავისუფალი საინვესტიციო ადგილი, დაბალი ბიზნეს ხარჯებით.

მსოფლიო ბანკის ჯგუფის ყოველწლიურ Doing Business ანგარიშში, რომელიც ზომავს ბიზნესის კეთების სიმარტივეს, საქართველო ინარჩუნებს თავის პოზიციას მსოფლიოს 10 საუკეთესო ეკონომიკას შორის. 2019 წელს საქართველო გლობალურ რეიტინგში მე-6 ადგილზე გადავიდა და ამჟამად ევროპისა და ცენტრალური აზიის რეგიონში ყველაზე მაღალი რეიტინგული ეკონომიკაა.

წყარო: Heritage Foundation (2019)
წყარო: მსოფლიო ბანკი (2020)
წყარო: Transperency International (2013)

„მეწარმეთა შესახებ საქართველოს კანონის“ მიხედვით საქართველოში შეიძლება ჩამოყალიბდეს საწარმოთა შემდეგი ორგანიზაციული და სამართლებრივი ფორმები:

საქართველოში იურიდიული პირების უცხოური საკუთრების ან კორპორატიული მმართველობის შეზღუდვა არ არსებობს რამდენიმე გამონაკლისის გარდა. კომპანიას უნდა ჰქონდეს საწესდებო კაპიტალი, მაგრამ საქართველოს კანონმდებლობა არ შეიცავს კონკრეტულ მოთხოვნებს საწესდებო კაპიტალის ოდენობასთან დაკავშირებით. ასევე საქართველოს კანონმდებლობა არ შეიცავს შეზღუდვებს კომპანიის დირექტორთა/დამფუძნებლების მინიმალურ/მაქსიმალურ რაოდენობასთან დაკავშირებით. . აქედან გამომდინარე, დამფუძნებელი პარტნიორების შეხედულებისამებრ არის განსაზღვრული საწესდებო კაპიტალის ოდენობა. საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო (NAPR) ახორციელებს ყველა სახის იურიდიული პირის რეგისტრაციას. საჭირო საბუთების წარდგენის იმავე დღეს დასრულებული რეგისტრაცია ღირს 200 ლარი, წინააღმდეგ შემთხვევაში ჩვეულებრივი რეგისტრაცია 1 სამუშაო დღეა და შესაბამისი საფასური შეადგენს 100 ლარს. კომპანიის რეგისტრაციისთვის საჭირო დოკუმენტების ჩამონათვალი დამოკიდებულია კომპანიის ორგანიზაციულ-სამართლებრივ ფორმაზე და მის დამფუძნებლებზე.

ამისათვის საჭიროა შემდეგი დოკუმენტების წარდგენა ჩვეულებრივი შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების (შპს) რეგისტრაცია:

საქართველოს ფარგლებს გარეთ გაცემული ყველა დოკუმენტი დამოწმებული უნდა იყოს სანოტარო წესით და განდგომილება ან ლეგალიზება, შემდეგ ითარგმნება ქართულად და დამოწმებული ნოტარიულად.
IE-ში რეგისტრაციისთვის დაინტერესებულმა პირმა უნდა წარადგინოს პირადობის დამადასტურებელი მოწმობა და განცხადება რეგისტრაციისთვის.

• საქართველოში იურიდიული პირების უცხოური საკუთრების ან კორპორატიული მმართველობის შეზღუდვა არ არსებობს.
• არ არის რაიმე კონკრეტული მოთხოვნა საწყისი კაპიტალის ოდენობასთან დაკავშირებით.
• არავითარი შეზღუდვა კომპანიის დირექტორების/დამფუძნებლების რაოდენობაზე.
• კომპანიის შექმნა შესაძლებელია ქვეყანაში ყოფნის გარეშე.
• კომპანიის სრული მართვა შესაძლებელია დისტანციურად.
• რეგისტრაცია შეიძლება დასრულდეს წარდგენის იმავე დღეს.

ქართული ლარი არის საქართველოს ვალუტა და ერთადერთი კანონიერი გადახდის საშუალება საქართველოს ტერიტორიაზე, გარდა ექსპორტ-იმპორტთან და თავისუფალ ინდუსტრიულ ზონასთან დაკავშირებული ოპერაციებისა.

ცენტრალური ბანკია საქართველოს ეროვნული ბანკი (სებ). იგი ადგენს მონეტარული პოლიტიკას, გასცემს ლიცენზიებს, ზედამხედველობას უწევს საბანკო დაწესებულებებისა და ვალუტის გადამცვლელების საქმიანობას. კომერციული ბანკები მოითხოვენ ლიცენზიას ეროვნული ბანკისგან და მინიმალური საწესდებო კაპიტალი, რომელიც ბანკის დასარეგისტრირებლად არის საჭირო 12 მილიონი ლარია. ბანკები ვალდებულნი არიან იყვნენ ორგანიზებულნი, როგორც სააქციო საზოგადოება და მოამზადონ ანგარიში ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების (IFRS) გამოყენებით.

მაშინ, როცა საქართველოში ათობით ბანკია, სამი უმსხვილესი ბანკია საქართველოს ბანკი, თიბისი ბანკი და ლიბერთი ბანკი რომლებსაც აქვთ საკორესპონდენტო საბანკო ურთიერთობები შეერთებულ შტატებთან Citibank-ის მეშვეობით.ისინი შედიან ლონდონის საფონდო ბირჟის 250 უმსხვილეს კომპანიათა სიაში და მათი აქციები ივაჭრება ლონდონის საფონდო ბირჟაზე.

უცხოელებისთვის საქართველოში საბანკო ანგარიშის გახსნა საოცრად მარტივი პროცესია მსოფლიოს უმეტეს ქვეყნებთან შედარებით და დაახლოებით 30 წუთი სჭირდება. ახლად დარეგისტრირებული სუბიექტების საბანკო ანგარიშები შეიძლება გაიხსნას სუბიექტის რეგისტრაციის დასრულებისა და უნიკალური საიდენტიფიკაციო ნომრის მიცემისთანავე. საკმარისია ეწვიოთ ბანკს, აჩვენოთ თქვენი საერთაშორისო პასპორტი, შეავსოთ ფორმები და, როგორც წესი, თქვენი ანგარიში ღიაა მომდევნო სამუშაო დღისთვის. მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანაში საკმაოდ გავრცელებულია ინგლისური ენა, უცხოელ მოქალაქეებს თან უნდა ჰყავდეთ თარჯიმანი. ასევე შეგიძლიათ დანიშნოთ შეხვედრა თქვენთვის სასურველ ბანკში და მოითხოვოთ ინგლისურენოვანი ბანკირი. მნიშვნელოვანია, რომ საბანკო ანგარიშის გახსნა შესაძლებელია დისტანციურად, დისტანციურად მინდობილობით (POA).

უცხოელებისთვის განკუთვნილი საერთაშორისო ანგარიშების უმეტესობისგან განსხვავებით, საქართველოს ბანკები არ საჭიროებენ მინიმალურ დეპოზიტს ანგარიშის გასახსნელად. საბანკო ანგარიშის ოპერირების საკომისიო ძალიან დაბალია და ზუსტი ოდენობა დამოკიდებულია იმაზე, თუ რომელ კონკრეტულ ბანკს გადაწყვეტთ სარგებლობას და ანგარიშის მიერ შემოთავაზებული მომსახურების დონეს. ერთადერთი გადახდა, რომელიც ანგარიშის გახსნის დროს უნდა განხორციელდეს, არის მცირე გადახდა (დაახლოებით 70 ლარი) სადებეტო ბარათის მისაღებად, რომელიც ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას ბანკომატებიდან თანხის გასატანად როგორც საქართველოში, ასევე მთელ მსოფლიოში. . ბანკი გთავაზობთ Visa ან Mastercard-ის არჩევანს. სამივე ბანკი გვთავაზობს მობილურ აპლიკაციებს მობილური ბანკინგისთვის, ასევე ინტერნეტ ბანკინგისთვის - ასე რომ თქვენ შეგიძლიათ თვალყური ადევნოთ თქვენს სახსრებს მსოფლიოს ნებისმიერი ადგილიდან.

გახსნილი საბანკო ანგარიშები არის სამი ვალუტა ერთში - თითო თითო ლარში, აშშ დოლარსა და ევროში, რაც ნიშნავს, რომ თუ თქვენს ანგარიშზე ჩარიცხავთ თანხებს აშშ დოლარში ან ევროში, მაშინ თანხები დარჩება ამ ვალუტაში, სანამ არ გსურთ მათი კონვერტაცია. საქართველოში არსებული ყველა საბანკო ანგარიში იყენებს საერთაშორისო IBAN ფორმატს, რაც აადვილებს სახსრების გადარიცხვას ანგარიშებს შორის SWIFT/BIC კოდების შემუშავების სირთულეების გარეშე. ანგარიშზე გაგზავნილი თანხები სწრაფად მოდის, არაუგვიანეს მომდევნო სამუშაო დღისა.

საქართველოში ყველა კომპანიას უფლება აქვს საკუთარი შეხედულებისამებრ აირჩიოს საქმიანობის სფერო და აწარმოოს ბიზნესი შეზღუდვის გარეშე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ასეთი საქმიანობა პირდაპირ არის აკრძალული. "კანონი ან ნებართვა ან ლიცენზია" საჭიროა საქმიანობის შესასრულებლად. საქართველოში ბიზნესის წარმოებისთვის სპეციალური ნებართვები და ლიცენზიები საჭიროა მხოლოდ იმ კომპანიებისთვის, რომელთა საქმიანობა დაკავშირებული იქნება მედიცინასთან, მშენებლობასთან, კომუნიკაციებთან, აზარტულ თამაშებთან, ენერგეტიკასთან, უსაფრთხოებასთან და ა.შ.

საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად, არსებობს ორი სახის ლიცენზია: საქმიანობის განხორციელების ლიცენზია და სარგებლობის ლიცენზია.

განხორციელების ლიცენზია საქმიანობა არის ლიცენზია, რომელიც ანიჭებს პირს უფლებას განახორციელოს კანონით განსაზღვრული გარკვეული საქმიანობა (მაგ. შექმნას კერძო დაცვის სამსახური). ლიცენზიის მისაღებად ა
აქტივობა, უნდა აკმაყოფილებდეს კონკრეტულ მოთხოვნებს. ამ ტიპის ლიცენზიით სარგებლობა შეუძლია მხოლოდ იმ პირს (ფიზიკურ ან იურიდიულ პირს), რომელსაც მიენიჭა ლიცენზია. შესაბამისად, საქმიანობის ლიცენზიის სხვა პირზე გადაცემა დაუშვებელია.

გამოყენების ლიცენზია ვრცელდება კანონით განსაზღვრული ეროვნული რესურსების გამოყენებაზე. ასეთი ლიცენზია მის მფლობელს აძლევს უფლებას გამოიყენოს გარკვეული რესურსები (მაგ. ბუნებრივი რესურსები). ამ ტიპის ლიცენზიების გაცემა შესაძლებელია მხოლოდ ღია ტენდერით, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა და ლიცენზიის მფლობელს შეუძლია გადასცეს ის სხვას.

სპეციალური ლიცენზიებისა და ნებართვების გარდა, საქართველოში არსებობს სხვადასხვა სახის ბიზნეს საქმიანობა, რომლებიც უზრუნველყოფილია სპეციალური სტატუსით, როგორიცაა ვირტუალური ზონის პირი, თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის საწარმო, სპეციალური სავაჭრო კომპანია, ტურისტული საწარმო, მცირე ბიზნესის მეწარმე, საერთაშორისო კომპანია და ა.შ. ისარგებლოს სპეციალური საგადასახადო ან სხვა ხელსაყრელი რეჟიმებით. ამ შეღავათების მისაღებად საჭიროა მიმართოთ და მიიღოთ შესაბამისი სტატუსი და სერთიფიკატები შესაბამის უწყებებში. 

თუ თქვენი ძირითადი ბიზნეს საქმიანობაა IT და/ან პროგრამული უზრუნველყოფის და აპლიკაციების განვითარების სერვისის მიწოდება კლიენტებისთვის საქართველოს ფარგლებს გარეთ, მაშინ შეგიძლიათ მიმართოთ საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს ვირტუალური ზონის სუბიექტის სტატუსის მისაღებად. ვირტუალური ზონის სუბიექტები თავისუფლდებიან დღგ-ისა და კორპორატიული საშემოსავლო გადასახადისგან და იხდიან მხოლოდ 5% პირადი საშემოსავლო გადასახადს დივიდენდის განაწილების შემთხვევაში. წაიკითხეთ მეტი ვირტუალური ზონის პირის სტატუსის შესახებ ჩვენს ბლოგში აქ.

თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა (თიზ) არის „საქართველოს საგადასახადო კოდექსით“ გათვალისწინებული თავისუფალი ზონის ტიპი, სადაც მოქმედებს ბიზნესისთვის ხელსაყრელი რეგულაციები, ხელსაყრელი საგადასახადო და საბაჟო რეგულაციები. თიზ ღიაა ნებისმიერი საქონლის წარმოებისა და გადამუშავებისთვის ან მომსახურების გაწევისთვის, გარდა: შენობების საცხოვრებლად გამოყენების, იარაღისა და საბრძოლო მასალის წარმოება, იარაღითა და საბრძოლო მასალის ვაჭრობა, ბირთვული და რადიოაქტიური ნივთიერებების წარმოება, ბირთვული და რადიოაქტიური ნივთიერებებით ვაჭრობა, ნარკოტიკული და ფსიქოტროპული ნივთიერებების, აქციზური საქონლის იმპორტი, შენახვა, წარმოება ან/და რეალიზაცია (გარდა პირადი მოხმარების შემთხვევისა).

თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის სუბიექტები თავისუფლდებიან ყველა გადასახადისგან, გარდა პირადი საშემოსავლო გადასახადისა (20%), რომელიც იხდის დასაქმებულს. ამ სტატუსის მისაღებად უნდა მიმართოთ თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის ორგანიზატორს და გადაიხადოთ წლიური გადასახადი. საქართველოში ფუნქციონირებს ხუთი ინდუსტრიული ზონა შემდეგ ქალაქებში: ფოთი (საზღვაო პორტი), ქუთაისი (სიდიდით მესამე ქალაქი) და თბილისი (დედაქალაქი): ფოთის თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა; ჰუალინგ ქუთაისის თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა; ქუთაისის თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა; თბილისის თავისუფალი ზონა; თბილისის ინდუსტრიული პარკი თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა. წაიკითხეთ მეტი თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის საწარმოს სტატუსის შესახებ ჩვენს ბლოგში აქ.

იხილეთ ჩვენი ბლოგის პოსტები საქართველოში სპეციალური საგადასახადო რეჟიმების შესახებ აქ:

წყარო: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური
წყარო: საქართველოს ეროვნული ბანკი
წყარო: მსოფლიო განვითარების ინდიკატორები - მსოფლიო ბანკი

საქართველოში მხოლოდ ექვსი გადასახადი არსებობს, აქედან ხუთი (პერსონალური საშემოსავლო გადასახადი, კორპორატიული საშემოსავლო გადასახადი, დამატებული ღირებულების გადასახადი, აქციზი და იმპორტის გადასახადი) არის ქვეყნის მასშტაბით, ხოლო ერთი (ქონების გადასახადი) ადგილობრივი გადასახადი. საქართველოში არ არის დაწესებული მემკვიდრეობა, სიმდიდრე, ქონების გადაცემა, სოციალური, ფილიალის ფულადი გზავნილები ან სხვა გადასახადები.

2017 წლის 1 იანვრიდან საქართველოში ამოქმედდა კორპორაციული საშემოსავლო გადასახადის ახალი მოდელი, რაც ნიშნავს, რომ ქართული და უცხოური სუბიექტებისთვის, რომლებიც საქართველოში ბიზნესს აწარმოებენ მუდმივი დაწესებულებით, გაუნაწილებელი მოგება აღარ დაიბეგრება მათ განაწილებამდე. მთავარი მიზანი ახალი მოდელი არის საშინაო და უცხოური ინვესტიციების წახალისება ბიზნესის დაბეგვრის გზით, როდესაც ისინი მოიპოვებენ მოგებას. კომერციული ბანკები, საკრედიტო კავშირები, სადაზღვევო კომპანიები, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციები და ლომბარდები ახალ საგადასახადო რეჟიმზე 2023 წლის 1 იანვრის შემდეგ გადავლენ.

საქართველოს საგადასახადო კოდექსის თანახმად, „პირი/პირი, რომელიც ახორციელებს ეკონომიკურ საქმიანობას და 12 კალენდარულ თვემდე ნებისმიერ უწყვეტ პერიოდში განხორციელებული დღგ-ით დასაბეგრი ოპერაციების ჯამური ოდენობა აღემატება 100 000 ლარს“, მიმართავს დღგ-ს. რეგისტრაცია საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურში. პირს/სუბიექტს ასევე შეუძლია განახორციელოს ნებაყოფლობითი რეგისტრაცია.